Κατά τίς ἀραβικές ἐπιδρομές (7ο, 8ο καί 9ο αἰώνα) ἡ ᾿Εκκλησία Κύπρου ὑπέστη πολλές δοκιμασίες. ῾Η Κωνσταντία, τό Κούριο καί ἡ Πάφος μετατράπηκαν σέ ἐρείπια. Γιά τό λόγο αὐτό καί γιά ἄλλα κακά, πού ἔπληξαν τήν Κύπρο, ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, γιά νά σώσει τό ποίμνιό του ἀπό τή σφαγή καί τήν ἐρήμωση, κατόπιν συμβουλῆς καί βοήθειας τοῦ Αὐτοκράτορα ᾿Ιουστινιανοῦ Β´ τοῦ Ρινότμητου, μετέφερε ὅσους διασώθηκαν στήν περιοχή τῆς Κυζίκου, κοντά στόν ῾Ελλήσποντο. ῾Η περιοχή αὐτή ὀνομάσθηκε Νέα ᾿Ιουστινιανή, ἀπό τό ὄνομα τοῦ Αυτοκράτορα.
῾Η Πενθέκτη Οἰκουμενική Σύνοδος τό 691 μ.Χ. ἀναγνώρισε μέ τόν 39ο κανόνα της τή νέα αὐτή ἕδρα τοῦ ᾿Αρχιεπισκόπου Κύπρου, ὡς καί τά δίκαια καί τά προνόμια, πού ἑκάστοτε ἀπολάμβανε ἡ ᾿Εκκλησία Κύπρου. Μετά τήν ἐκδίωξη τῶν ᾿Αράβων καί ἀφοῦ σταμάτησαν οἱ ἀραβικές ἐπιδρομές, ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος ἐπανῆλθε μαζί μέ τό ποίμνιό του στήν Κύπρο τό 698 μ.Χ., φέροντας ἔκτοτε τόν τίτλο «Νέας ᾿Ιουστινιανῆς καί πάσης Κύπρου».
Κατά τήν ἐποχή αὐτή παρατηρεῖται μιά ἀναγέννηση καί ἄνθηση τῆς ᾿Εκκλησίας Κύπρου σ\’ ὅλους τούς τομεῖς· ᾿Ανοικοδόμηση τῶν πόλεων, τῶν κοινοτήτων καί τῶν ναῶν πού καταστράφησαν, ἐπανεδραίωση τοῦ Χριστιανισμοῦ καί ἀνάπτυξη τοῦ μοναχικοῦ βίου.
Δρ. Αντρέα Μιτσίδη
Πηγή: https://churchofcyprus.org.cy