ΚΑΤΩ ΛΕΥΚΑΡΑ
Ἱερὸς Ναὸς Παναγίας Ἐλεούσης
Ἐφημέριος:
Ἱερομ. Σάββας Ἠλιάδης (τηλ.: 99439061)
Πανήγυρις
8/9 Παναγίας Ἐλεούσης
ΠΑΝΑΓΙΑ ΕΛΕΟΥΣΑ
Η εκκλησία της Παναγίας της Ελεούσας βρίσκεται στην ανατολική άκρη του χωριού, ανάμεσα στα παραδοσιακά σπίτια και αποτελεί την κύρια εκκλησία του χωριού. Είναι ρυθμού Βυζαντινού μετά τρούλου, πετρόκτιστη, σχετικά μεγάλη για την κοινότητα Κάτω Λευκάρων και έχει την άνεση να χωρέσει γύρω στους 120 πιστούς. Εξωτερικά διαθέτει μεγάλο και άνετο αυλόγυρο, ο οποίος είναι και πλακόστρωτος. Ο εξωτερικός τοίχος της εκκλησίας φέρει πάχος 120 εκατοστά. Εσωτερικά η εκκλησία είναι ασπρισμένη. Δεν θα συναντήσουμε αγιογραφίες, μα το ξύλινο σκαλιστό εικονοστάσι της, είναι και το μοναδικό στο είδος του, παρουσιάζει σκάλισμα από παραστάσεις αγγέλων και λιονταριών. Αξίζει να παρατηρήσουμε πως πάνω από το εικονοστάσι υπάρχουν άλλες δύο σειρές εικόνων, το λεγόμενο δωδεκάορτο, όπου μας απεικονίζουν τις σημαντικότερες στιγμές της ζωής του Κυρίου, όπως ο Βαϊοφόρος, της Αναλήψεως, της Αναστάσεως και της έγερσης του Λαζάρου. Τα ψαλτήρια είναι καινούργια ξύλινης κατασκευής, αλλά μοντέρνου πρόσφατου σχεδιασμού. Πριν περίπου 25 χρόνια η εκκλησία συντηρήθηκε, το πάτωμα στο εσωτερικό της εκκλησίας επιστρώθηκε με καινούργιες πλάκες και οι γύρω τοίχοι του ναού ξύστηκαν. Όταν έσκαπταν το πάτωμα για την εξαγωγή της παλιάς πλάκας, βρήκαν πιθάρια σε βάθος ενός μέτρου κάτω από την γη. Τα τοποθετούσαν για την αντανάκλαση της φωνής. Επίσης όταν έξυσαν τους τοίχους, πάλι βρήκαν τα πιθαράκια, τοποθετημένα στους τοίχους. Βγαίνει το συμπέρασμα πως με αυτό τον τρόπο, πετύχαιναν την αντανάκλαση της φωνής του ιερέα, κατά την ώρα της λειτουργίας.
Η αφιερωμένη εικόνα της, είναι πολύ παλιά και φυλάγεται στο εικονοστάσι της εκκλησίας. Γιορτάζεται στις 8 Σεπτεμβρίου πανηγυρικά, όπου γίνεται λιτάνευση της Άγιας Εικόνας και μαζεύονται πολλοί πιστοί από την περιοχή για να προσκυνήσουν την Μεγαλόχαρη και να εκκλησιαστούν.
Εξωκκλήσια
Ἁγίου Ραφαὴλ
ΑΓΙΩΝ ΡΑΦΑΗΛ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΣ
Η εκκλησία του Αγίου Ραφαήλ βρίσκεται στην είσοδο της κοινότητας των Κάτω Λευκάρων. Αποτελεί ένα λιτό καμαροσκέπαστο ναό με ξυλόστεγη κεραμοσκεπή στέγη.
Ο Άγιος Ραφαήλ εορτάζει δυο μέρες μετά το Άγιο Πάσχα και συγκαταλέγεται στη χορεία των Νεοφανών Αγίων, που μαρτύρησαν σχεδόν αμέσως μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, το 1453 μ.Χ.
Αρχαγγέλων
ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ
Το ξωκλήσι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ (12 ος αιώνας), είναι ένα μέτριο εκκλησάκι, όπου παλιά (επί καιρό τουρκοκρατίας) ήταν η Μητρόπολη Κιτίου και Λευκάρων. Τότε διέθετε κελιά και ήταν χώρος για φιλοξενία του Δεσπότη. Είναι κτισμένο σε Βυζαντινό ρυθμό μετά τρούλου, στη νότια άκρη του χωριού, ανάμεσα σε αγρούς της κοινότητας. Δεν είναι και πολύ μεγάλο. Πετρόκτιστο απ΄ έξω, χωρίς καμπαναριό, μονάχα το σήμαντρο υπάρχει και από μέσα είναι ζωγραφισμένο με αγίους. Στο δεξιό τοίχο είναι αγιογραφημένο το Άγιο Μαντήλιο, πιο πέρα η βάφτιση, ο Άγιος Νεόφυτος, ο Άγιος Νικόλαος, ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, ο Άγιος Δημήτριος, ο Άγιος Γεώργιος και στον μεγάλο τρούλο η θεότης του Κυρίου (η κρίση του Κυρίου). Το τέμπλο του ναού ήταν παλιό και έχει ανακαινιστεί. Το εκκλησάκι είναι μικρό και απέριττο. Η αφιερωμένη εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ είναι πολύ παλιά και φυλάγεται σε ειδικό εικονοστάσι, εκεί στο ξωκλήσι. Λειτουργείται δύο φορές τον χρόνο, στις 8 Νοεμβρίου, ημέρα της γιορτής του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και στις 13 Ιουλίου, ημέρα της γιορτής του Αρχαγγέλου Γαβριήλ και Μιχαήλ.
Ἁγίου Γεωργίου
ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Το ξωκλησάκι του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται κτισμένο στα ανατολικά του χωριού Κάτω Λεύκαρα, στην κορυφή ενός λόφου. Είναι μικρό και απλό ξωκλήσι και εξωτερικά πετρόκτιστο. Δεν διαθέτει καμπαναριό, παρά μόνο σήμαντρο. Το εσωτερικό του είναι ασπρισμένο και φτωχικό. Έχει απλό σκαλιστό, ξύλινο εικονοστάσι, με λιγοστά καθίσματα για τους πιστούς. Η αφιερωμένη εικόνα του Αγίου Γεωργίου, φυλάγεται εκεί στο ξωκλήσι σε ειδικό προσκυνητάρι που εφάπτεται στον τοίχο και είναι πάρα πολύ παλιά. Λειτουργείται μια φορά τον χρόνο, στις 23 Απριλίου κατά την ημέρα της γιορτής του Αγίου Γεωργίου.
Ἁγίας Μαρίνης
ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ
Η Αγία Μαρίνα έχει κτιστεί γύρω στον 18 ο αιώνα. Είναι μικρή εκκλησία, πετρόκτιστη εξωτερικά και βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Είναι Βυζαντινό το κτίσιμό της, απλή και εσωτερικά επίπεδη, αλλά αγιογραφημένη. Το καμπαναριό της είναι ψηλό, καμαρωτό και καλεί τους πιστούς, όταν θα λειτουργήσει. Έχει πρόσφατα ανακαινιστεί, περίπου το 1998. Εξωτερικά από το εκκλησάκι, υπάρχουν οι ξενώνες, όπου παλιά φιλοξενούσαν τους δασκάλους που έφταναν από τις γύρω περιοχές, για να διδάξουν τα παιδιά, στο σχολείο της κοινότητας. Η αφιερωμένη εικόνα, είναι μοιρασμένη στα δύο (έτσι κατασκευάστηκε) και είναι τοποθετημένη σε ειδικό προσκυνητάρι σε σχήμα καμάρας στον τοίχο και φυλάγεται εκεί. Λειτουργείται δύο φορές τον χρόνο, κατά την ήμέρα που γιορτάζει η Αγία Μαρίνα στις 17 Ιουλίου και την Δευτέρα ή Τρίτη της Λαμπρής.
Προφήτου Ἠλιοῦ
Ἁγίου Τιμοθέου
ΑΓΙΟΥ ΤΙΜΟΘΕΟΥ
Ο Άγιος Τιμόθεος, είναι κτίσμα του 15 ου αιώνα. Το ξωκλήσι βρίσκεται κτισμένο στη δυτική άκρη του χωριού, κοντά στο σχολείο της κοινότητας. Είναι μικρό ξωκλήσι, πετρόκτιστο, Βυζαντινού ρυθμού μετά τρούλου, μόλις που μπορεί να φιλοξενήσει 100 πιστούς. Εσωτερικά διαθέτει μια καμάρα, όπου είναι ο χώρος για να προσεύχονται οι πιστοί. Αγιογραφίες υπάρχουν, αλλά με το πέρασμα των χρόνων έχουν αλλοιωθεί. Το εικονοστάσι είναι πολύ παλιό και τα τελευταία 20 χρόνια συντηρήθηκε. Η αφιερωμένη εικόνα του Αγίου Τιμοθέου είναι πολύ παλιά και φυλάγεται στην εκκλησία της Παναγίας της Ελεούσας. Λειτουργείται μια φορά τον χρόνο, κατά την ημέρα που γιορτάζει ο Άγιος Τιμόθεος, στις 22 Ιανουαρίου, όπου και μεταφέρεται η Άγια εικόνα του Αγίου για λιτάνευση. Το ξωκλησάκι δεν διαθέτει καμπαναριό και το κάλεσμα των πιστών γίνεται μόνο με το σήμαντρο.