ΣΙΑ
Ἱερὸς Ναὸς Παναγίας
Ἐφημέριοι:
Πρεσβ. Ἀναστάσιος Παναγῆ (τηλ.: 97824889) καὶ Οἰκον. Ἰωάννης Τρύφωνος (τηλ.: 22533765).
Ψάλται:
Κυριάκος Βιολάρης.
Ἐπίτροποι:
Οἰκον. Ἰωάννης Τρύφωνος, Πρεσβ. Ἀναστάσιος Παναγῆ, Κυριάκος Γεωργίου, Παναγιώτης Λοΐζου και Σπύρος Δημητρίου
Κατηχητών/Κατηχητριών:
π. Αναστάσιος Παναγή 97824889
Φωτεινή Χρυσάνθου 99049869
Κύκλοι Αγίας Γραφής:
Φωτεινή Χρυσάνθου Δευτέρα η ώρα 16:00 Ιερός Ναός Παναγίας Χρυσελεούσης
Πανήγυρις:
8/9 Παναγίας Χρυσελεούσας
Ἱερὸς Ναὸς Παναγίας Χρυσελεούσης
Στο κέντρο της κοινότητας, βρίσκεται κτισμένη η κεντρική εκκλησία του χωριού, που είναι αφιερωμένη στην Παναγία την Χρυσελεούσα. Είναι κτισμένη σε Ρυθμό Βασιλικό και έχει την άνεση να φιλοξενήσει γύρω στους 200 πιστούς. Από ευρήματα που το μαρτυρούν, φαίνεται να κτίστηκε περί το 1756. Οι εικόνες των αγίων που βρίσκονται στο υπέροχο και ξεχωριστό εικονοστάσι της, το δωδεκάορτο και μια εξαίρετη τοιχογραφία του Αγίου Γεωργίου, κατασκευή από τον γνωστό αγιογράφο Φιλάρετο, μας μαρτυρούν τόσο την γνησιότητα αλλά και την χρονολογία της εκεί παρουσίας τους.
Η εκκλησία φαίνεται να δέχθηκε και δεύτερο κτίσμα. Εκατό χρόνια αργότερα, γύρω στο 1886 έγινε η επέκταση. Αυτό φαίνεται από την τοιχογραφία του Αγίου Γεωργίου, στον βόρειο τοίχο του ναού, η οποία και διατηρείται μέχρι και σήμερα. Μια πολύ μεγάλη και ευδιάκριτη τοιχογραφία με παράσταση του Αγίου Γεωργίου, φαίνεται να αποτελεί ξεχωριστή παρουσία στο χώρο της εκκλησίας. Το ξύλινο και σκαλιστό εικονοστάσι της εκκλησίας, φαίνεται να έχει προσεγμένο σκάλισμα από παραστάσεις αμπέλων και πουλιών, απαλειμμένο με χρυσομπογιά. Διαθέτει δυο πύλες, την κεντρική, δηλαδή την ωραία πύλη και την βόρεια. Ο γυναικωνίτης είναι μεγάλος και άνετος, έτσι ώστε να απολαμβάνουν οι πιστοί την θεία λειτουργία κατά το εκκλησίασμά τους.
Εξωτερικά είναι κτισμένη με πέτρα της περιοχής, έχοντας στο πλάι ένα ψηλό καμαρωτό καμπαναριό, όπου καλεί τους πιστούς κάθε Κυριακή και γιορτή. Γιορτάζεται πανηγυρικά στις 8 Σεπτεμβρίου, όπου γιορτάζεται και το γενέθλιο της Παναγίας.
Εξωκκλήσια
Ἁγίου Ἰωάννου Σπηλαιώτου
Ξωκλήσι Αγίου Ιωάννη Σπηλεώτη
Λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό, μέσα στους αγρούς, βρίσκεται κτισμένο το ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη Σπηλεώτη. Στα βορειοανατολικά της κοινότητας, κοντά στη καλοδιατηρημένη σπηλιά, όπου τότε ο ίδιος ο Άγιος έσκαψε, βρίσκεται το ξωκλήσι αφιερωμένο στο όνομά του. Κτίστηκε το 1870 με απλό πετρόκτιστο κτίσμα, τετράγωνης κατασκευής, κεραμιδοσκέπαστο ξωκλήσι. Εσωτερικά στο κέντρο του ναού, υπάρχει χαρακτηριστικά μια καμάρα. Σήμερα το έχουν εγκαταλείψει και δεν λειτουργείται. Στην περιοχή τότε μόνασαν πέντε όσιοι. Οι τρεις αποκαλύφθηκαν. Ο Θεράπων, ο Ευτύχιος, και ο Ιωάννης Σπηλεώτης. Το 700 μ.χ. στην περιοχή υπήρχε ένας Ρωμαϊκός συνοικισμός, η λεγόμενη Παμπουλιά. Εκεί έφθασαν οι αλαμάνοι από την Αλαμανία (Γερμανία) για να διδάξουν τον χριστιανισμό, μεταξύ αυτών και οι πέντε όσιοι. Ο Ιωάννης Σπηλεώτης πέρασε από το χωριό Σια, έσκαψε την σπηλιά του, στην οποία έζησε και πήρε το όνομα Άγιος Ιωάννης Σπηλεώτης. Μέχρι και σήμερα σαν επισκεφθείτε την σπηλιά, θα δείτε να διατηρούνται το πέτρινο κρεβάτι του αγίου, ακόμη και το μαχαιράκι με το οποίο έσκαψε την σπηλιά.
Το 2002, μετά από πυρκαγιά που προκλήθηκε στη περιοχή, τρεις ιερείς έτρεξαν να κοιτάξουν κατά πόσο επηρεάσθηκαν τα εκκλησάκια από την πυρκαγιά. Επισκεπτόμενοι τον χώρο και ιδιαίτερα το σπήλαιο, κάπου εκεί μέσα σε μια γωνιά, βρήκαν μια σανίδα όχι μόνο πεταμένη αλλά ξεχασμένη. Την μάζεψαν και την πήραν σε συντηρητή αγιογράφο. Την καθάρισαν αρκετά καλά μένοντας έκπληκτοι για το εικόνισμα που αντίκρισαν. Η σανίδα αυτή ήταν παλιά εικόνα μεγάλης αξίας του Άγίου Ιωάννη Σπηλεώτη. Θεωρείται δεσπόζουσας σημασίας η εικόνα αυτή, γι’ αυτό και την έχουν φυλαγμένη. Μονάχα την μέρα της γιορτής του αγίου, εκτίθεται σε προσκύνημα.
Πρόσφατα επίσης στην Μονή Κύκκου είχε ανακαλυφθεί η Κάρα του Αγίου Ιωάννη Σπηλεώτη. Ο νυν επίσκοπος της Μονής Κύκκου Νικηφόρος, παραχώρησε τεμάχιο λειψάνων του Αγίου στην κοινότητα. Το τεμάχιο αυτό φυλάγεται σε ειδική λειψανοθήκη στην Κεντρική εκκλησία του Χωριού της Παναγίας Χρυσελεούσας, και μεταφέρεται μόνο κατά τον συνεορτασμό των Αγίων Ιωάννη Θεολόγου και Σπηλεώτη στις 26 Σεπτεμβρίου.
Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης
Ξωκλήσι Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης
Έξω από το χωριό, στα ανατολικά πάνω σε μια βουνοπλαγιά, βρίσκεται κτισμένο το ξωκλησάκι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Είναι κτίσμα του 1950. Τετράγωνο μικρό και απέριττο εκκλησάκι, κεραμιδοσκέπαστο. Φιλοξενεί γύρω στους 80 – 100 πιστούς. Είναι πετρόκτιστο εκκλησάκι και στο πλάι του δεσπόζει το καμαρωτό καμπαναριό του. Εσωτερικά είναι απλό. Το εικονοστάσι είναι μαρμάρινης κατασκευής από μωσαϊκό και χαρακτηρίζεται πολύ απλό και φτωχικό. Η εικόνα η οποία είναι αφιερωμένη στους Αγίους, κατασκευής του 1949, βρίσκεται τοποθετημένη σε ειδικό προσκυνητάρι στην δυτική πλευρά του ναού. Το ξωκλησάκι λειτουργείται δύο έως τρεις φορές τον χρόνο. Πανηγυρικά γιορτάζεται στις 21 Μαΐου, όπου γίνεται και η λιτάνευση της Άγιας εικόνας των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Στους πρόποδες της βουνοπλαγιάς υπάρχει ένας ποταμός. Εκεί βρίσκεται ένα τετράγωνο μαρμάρινο κτίσμα (τζιούρη), στο οποίο εκεί έκαναν πολύ παλιά οι κάτοικοι της κοινότητας την λειτουργία τους. Έδεναν σενδόνια από το μαρμάρινο τετράγωνο κτίσμα μέχρι τα κοντινά ελαιόδενδρα, έχοντας ως κέντρο δυο παρευρισκόμενους βράχους, οι οποίοι χρησιμοποιούντο ως η Αγία Τράπεζα και μέσα στο μαρμάρινο κτίσμα να βρίσκεται ο ιερέας να ψάλλει. Απ’ έξω από αυτό, στον περιτριγυρισμένο χώρο δηλαδή, οι πιστοί στέκονται και παρακολουθούν τον ιερέα.
Μέχρι σήμερα διατηρείται ακόμη το μαρμάρινο αυτό κτίσμα με τις εικόνες των αγίων. Οι χωριανοί φροντίζουν τα καντήλια των Αγίων να είναι συνεχώς αναμμένα.
Ἁγίου Ἰωάννου Θεολόγου
Ξωκλήσι Αγίου Ιωάννη Θεολόγου
Πάνω ακριβώς από το σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη Σπηλεώτη, βρίσκεται κτισμένο το ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου. Είναι ουσιαστικά κτισμένο σε δασική γη. Κτίστηκε το 1985 με δαπάνες της κοινότητας. Είναι πετρόκτιστο, πολύ μικρό ξωκλησάκι, απλού μοντέρνου τύπου, κτισμένο μ΄ ένα σχετικά μικρό καμαρωτό καμπαναριό. Ίσα ίσα που μπορεί να φιλοξενήσει 50 πιστούς. Εσωτερικά καλά διατηρημένο αλλά φτωχικό. Συνεορτάζονται μαζί οι δύο άγιοι, Θεολόγος και Σπηλεώτης στις 26 Σεπτεμβρίου πανηγυρικά, με λιτάνευση των λειψάνων του Σπηλεώτη, καθώς και των Άγιων εικόνων των δύο Αγίων.
Ἁγίας Εἰρήνης Χρυσοβαλάντου
Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης
Ἁγίου Προκοπίου
Ξωκλήσι Αγίου Προκοπίου
Σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από το νεόκτιστο χωριό και περίπου στο κέντρο του παλιού χωριού Σια, θα συναντήσουμε το ξωκλήσι του Αγίου Προκοπίου. Βρίσκεται πολύ κοντά στο υπέροχο πάρκο και αμφιθέατρο του χωριού. Είναι πρόσφατα κτισμένο, (1990) σε μονόκλιτο ρυθμό μετά τρούλου. Σχετικά δεν είναι και πολύ μεγάλο ξωκλήσι. Μπορεί να φιλοξενήσει γύρω στους εκατό πιστούς. Αν και μικρό είναι αρκετά περιποιημένο εσωτερικά, επίπεδο απλό εκκλησάκι και τοιχογραφημένο. Η Παναγία η Πλατυτέρα βρίσκεται τοιχογραφημένη πάνω από το ιερό, καθώς και ο Παντοκράτορας τοιχογραφημένος στο τρούλο του ναού. Το εικονοστάσι του είναι ξύλινο, απλού μοντέρνου τύπου κατασκευασμένο, διαθέτοντας δύο πύλες, την ωραία πύλη και την βόρεια πύλη. Λιγοστές είναι οι εικόνες που το αγκαλιάζουν, αλλά περιποιημένες και πρόσφατα αγιογραφημένες. Η αφιερωμένη εικόνα του Αγίου Προκοπίου, βρίσκεται σε ειδικό προσκυνητάρι στο κέντρο του ναού.
Ο Άγιος Προκόπιος λέγεται πως είναι ο θαυματουργός άγιος για τους σκάνθαρους και πολλοί είναι οι πιστοί που έχουν θεραπευθεί. Λείψανα οστών του Αγίου Προκοπίου υπάρχουν και φυλάγονται σε ειδική λειψανοθήκη στην κεντρική εκκλησία του χωριού, της Παναγίας Χρυσελεούσας. Το ξωκλησάκι λειτουργεί μια έως δύο φορές τον χρόνο. Τα λείψανα του Αγίου μεταφέρονται κατά την ημέρα της γιορτής του Αγίου Προκοπίου στις 8 Ιουλίου, όπου και γίνεται η λιτάνευση των λειψάνων, καθώς και της Άγιας εικόνας του.