Γιορτάζουμε τὴν Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου καὶ βλέπουμε τὸν Θεὸ νὰ τηρεῖ τὸν νόμο ποὺ ὅριζε κάθε παιδὶνὰ εἰσέρχεται γιὰ πρώτη φορὰ στὸν ναὸ μὲ τὴ συμπλήρωση σαράντα ἡμερῶν ἀπὸ τὴ γέννησή του. Ὁ Θεὸςτηρεῖ τὸν δικό του νόμο καὶ ἀποκαλύπτει τὴν ἀλήθεια ποὺ ὑπερβαίνει τὸν νόμο καὶ τελικὰ ἀποδεσμεύει τὸνἄνθρωπο ἀπὸ τὶς διατάξεις του. Νόμους φτιάχνει καὶ ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος πιστεύοντας ὅτι ἡ ψήφιση ἑνὸςνόμου ἀπελευθερώνει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὶς δεσμεύσεις τῆς κοινωνίας καὶ τοῦ πολιτισμοῦ καὶ ἐκπληρώνει τὶςἐλπίδες του γιὰ μιὰ καλύτερη ζωή. Στὴ διήγηση τῆς Ὑπαπαντῆς ἡ ἐκπλήρωση τῶν ἀνθρώπινων ἐλπίδων ποὺεἶναι τόσο σημαντικὲς γιὰ τὴν ἐπιβίωση στὴν ἀνθρώπινη καθημερινότητα, ἀκολουθεῖ μιὰ ἐντελῶς διαφορετικὴπορεία. Ἂς τὴν παρακολουθήσουμε.
Ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἡ Παναγία φέρνουν τὸν μικρὸ Χριστὸ στὸν ναὸ καὶ ἐκεῖ τοὺς ὑποδέχεται ὁ δίκαιοςΣυμεὼν ὁ ὁποῖος μὲ τὴ φώτιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θὰ ἀναγνωρίσει στὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ τὸν Σωτῆρα τοῦκόσμου. Ὁ Συμεὼν θὰ διακηρύξει ὅτι ἡ ἐλπίδα του γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων ἔχει πιὰ ἐκπληρωθεῖ καὶμπορεῖ ἥσυχος πιὰ νὰ φύγει ἀπὸ τὴ ζωή. Τὸν Χριστὸ θὰ συναντήσει καὶ μιὰ γυναῖκα, ἡ προφήτιδα Ἄννα, ποὺἐπίσης θὰ ἀναγνωρίσει τὸν λυτρωτὴ τοῦ κόσμου καὶ μαζὶ μὲ τὸν Συμεὼν θὰ δοξολογήσει καὶ αὐτὴ τὸν Θεὸ γιὰτὴν τήρηση τῶν ὑποσχέσεών του. Ἔχοντας ἀπὸ νεαρὴ ἡλικία ἐναποθέσει τὶς ἐλπίδες της στὸν Θεὸ καὶ ζῶνταςμέσα στὸν ναό, νιώθει οἱ προσδοκίες της νὰ ἔχουν ἐκπληρωθεῖ. Ἔχει σημασία, λοιπόν, ποιὸς τύπος ἀνθρώπου καταφέρνει νὰ δεῖ τὶς ἐλπίδες του νὰ ἐκπληρώνονται, μὲ ποιὸ τρόπο ἐκπληρώνονται καὶ κυρίως σὲ ποιὸ τόπο.
Ὁ δίκαιος Συμεὼν ἦταν σίγουρα πολὺ πιστὸς στὸν Θεὸ καὶ αὐτὸ φαίνεται ἀπὸ τὴ ζωή του. Ἂν καὶ δὲν ἦταν ἐν ἐνεργείᾳ ἱερέας λόγῳ ἡλικίας, πήγαινε στὸν ναὸ καὶ προσευχόταν στὸν Θεό, προσευχόταν γιὰ μιὰ ὁλόκληρη ζωὴ καὶ ἤδη εἶχε περάσει ἕνας αἰῶνας. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι αὐτὴ ἡ ἔνθερμη καὶ συνεχὴς προσευχὴ δὲν ἀφοροῦσε τὴν ἱκανοποίηση κάποιων δικῶν του ἐπιθυμιῶν γιατὶ δὲν ἤλπιζε νὰ ἀποκτήσει κάποια ἀγαθά, ἀκόμα καὶ οὐράνια. Προσευχόταν γιὰ ὅλο τὸν κόσμο καὶ ἡ ἐλπίδα του δὲν ἦταν ὁ Θεὸς νὰ ἀνταποκριθεῖ στὶς προσευχές του ἀλλάζοντας τὴν κοινωνικοοικονομικὴ κατάσταση πρὸς τὸ καλύτερο καὶ κυρίως πρὸς τὸ συμφέρον τῶν ἀδικημένων. Ὄχι γιατὶ δὲν ἐνδιαφερόταν ὁ κόσμος νὰ γίνει πιὸ δίκαιος καὶ πιὸ φιλάνθρωπος, ἀλλὰ γιατὶ γνώριζε ὅτι ὅσοι πραγματικὰ ἐνδιαφέρονται γιὰ τὴ δικαιοσύνη καὶ τὴ φιλανθρωπία στὸν κόσμο θὰ πρέπει νὰ ἀναφέρονται στὸν δίκαιο καὶ φιλάνθρωπο Θεό, ὅπως ἀκριβῶς ἔκανε ὁ Συμεών.
Ὁ δίκαιος Συμεών, λοιπόν, προσευχόταν στὸν Θεὸ γιὰ τὴ σωτηρία «πάντων τῶν λαῶν» μὲ τὴ βέβαιη ἐλπίδα ὅτι αὐτὴ ἡ σωτηρία θὰ συμβεῖ καὶ μάλιστα ὅτι ὁ ἴδιος πρὶν πεθάνει θὰ γινόταν μάρτυρας τῆς ἐκπλήρωσης αὐτῆς τῆς ἐλπίδας. Καὶ αὐτὴ ἡ ἐλπίδα δὲν θὰ μποροῦσε παρὰ νὰ ἐκπληρωθεῖ μέσα στὸν ναό, τὸν οἶκο τοῦ Θεοῦ. Παντοῦ μπορεῖ νὰ συναντήσει ὁ πιστὸς χριστιανὸς τὸν Θεό – στὴν οἰκογένειά του, στὴν ἐργασία του, στὶς κοινωνικές του συναναστροφές – ἀλλὰ σίγουρα καὶ κυρίως μπορεῖ νὰ τὸν συναντήσει μέσα στὸν ναό, στὴ λατρεία, στὰ μυστήρια. Ὁ δίκαιος Συμεὼν τὰ γνωρίζει ὅλα αὐτὰ καὶ εἶναι βέβαιος ὅτι ὁ λυτρωτὴς τοῦ κόσμου ἐκεῖ πρῶτα θὰ ἐμφανιστεῖ καὶ ἀπὸ ἐκεῖ θὰ ξεκινήσει τὸ κοσμοσωτήριο ἔργο του.
Εἶναι ἐπίσης σίγουρο ὅτι ὁ Συμεὼν ὡς ἄνθρωπος θὰ εἶχε κατὰ καιροὺς πολλὲς ἐλπίδες γιὰ τὴ ζωή του, γιὰ τοὺς δικούς του ἀνθρώπους, γιὰ τὴν καρποφορία τοῦ πνευματικοῦ του ἔργου, γιὰ τὴν πορεία τῆς κοινότητάς του. Ἀλλὰ ὅλες αὐτὲς οἱ ἐλπίδες καὶ ἡ ἐκπλήρωσή τους δὲν μποροῦσαν νὰ πάρουν στὴ ζωή του τὴ θέση τῆς ἐλπίδας γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, μιᾶς ἐλπίδας ποὺ ὅσο περνοῦσε ὁ καιρὸς τόσο πιὸ ἔντονη καὶ πιὸ βέβαιη γινόταν. Παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Συμεὼν γινόταν ὅλο καὶ πιὸ ἡλικιωμένος καὶ κανεὶς θὰ περίμενε νὰ ἀρχίσει σιγὰ-σιγὰ νὰ παραιτεῖται ἀπὸ τὶς μεγάλες του προσδοκίες, σίγουρα μὲ κάποια αἴσθηση ἀπογοήτευσης, παρουσιάζει μία ἀπρόσμενη συμπεριφορά. Συνεχίζει νὰ ἐλπίζει ὅτι θὰ δεῖ τὸν Θεὸ καὶ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, γιατὶ ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ Σωτῆρας καὶ ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Καὶ τὸ μόνο ποὺ κάνει εἶναι νὰ συνεχίζει νὰ προσεύχεται. Ὁ Συμεὼν ἦταν ἄνθρωπος τῆς ἐλπίδας καὶ ἦταν βέβαιος ὅτι τώρα στὴν παροῦσα ζωὴ καὶ στὸν παρόντα κόσμο θὰ συμβεῖ ἡ σωτηρία.
Ἀντίστοιχη συμπεριφορὰ παρουσιάζει καὶ ἡ προφήτιδα Ἄννα καθὼς καὶ αὐτὴ ἔχει ἐναποθέσει ὅλες τὶς ἐλπίδες τῆς ζωῆς της στὸν Θεό. Δὲν εὐτύχησε νὰ ζήσει τὴ συζυγικὴ ζωὴ ποὺ ἐπιθυμοῦσε καὶ δὲν κατάφερε νὰ φτιάξει οἰκογένεια ὅπως ἐλπίζουν νὰ καταφέρουν οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι. Ἀλλὰ αὐτὲς οἱ ἐξελίξεις δὲν δέσμευσαν τὴ ζωή της, δὲν τὴν ὁδήγησαν σὲ μελαγχολία καὶ κατάθλιψη, ἀλλὰ ἀντίθετα τὴν ἔφεραν στὸν ναὸ καὶ στὴν ἀφιέρωση στὴν προσευχὴ καὶ τὸν Θεό. Ὅλες οἱ προσδοκίες της καὶ ὅλες οἱ ἐλπίδες της εἶχαν πιὰ νὰ κάνουν μὲ τὸν Θεό. Εἶχε ἀπὸ νωρὶς καταλάβει ὅτι ἡ σημαντικότερη ἐλπίδα ποὺ κανεὶς μπορεῖ νὰ ἔχει εἶναι γιὰ τὴ σωτηρία του, ἀλλὰ καὶ τὴ σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων καί, ἐπίσης, εἶχε κατανοήσει ὅτι μιὰ τέτοια ἐλπίδα θὰ ἐκπληρωθεῖ καὶ μάλιστα μέσα στὸν ναό, στὴν παροῦσα ζωή. Ἡ προφήτιδα Ἄννα ἦταν κι αὐτὴ ἕνας ἄνθρωπος τῆς ἐλπίδας.
Ἐμεῖς, ἀλλὰ καὶ γενικότερα ὁ κόσμος τῆς ἐποχῆς μας, εἴμαστε πολὺ διαφορετικοὶ καὶ ἀπὸ τὸν δίκαιο Συμεὼν καὶ ἀπὸ τὴν προφήτιδα Ἄννα γιατὶ δὲν ἔχουμε τὴν πίστη τους, δὲν ἔχουμε τὴν ἀγάπη τους γιὰ τὸν κόσμο καὶ κυρίως δὲν ἔχουμε τὴν ἐλπίδα ποὺ αὐτοὶ εἶχαν. Θεωροῦμε αὐτονόητο ὅτι οἱ ἐλπίδες ποὺ δίνουν νόημα στὴ ζωή μας εἶναι οἱ δικές μας ἐλπίδες, οἱ ἐλπίδες ποὺ ἐμεῖς ὁρίζουμε κατὰ τὸν τρόπο ποὺ θέλουμε καὶ τὶς ὁποῖες μποροῦμε νὰ ἐκπληρώσουμε μὲ τὶς δικές μας δυνάμεις. Δὲν εἶναι τυχαῖο, γιὰ παράδειγμα, ὅτι ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ἐλπίζει σὲ ἕναν πετυχημένο γάμο καὶ στὴ δημιουργία οἰκογένειας μὲ τὸν δικό του τρόπο, μὲ κανόνες ποὺ ἐκεῖνος θέτει καὶ κυρίως ἔξω ἀπὸ τὸν ναό. Οἱ ἐλπίδες τῶν ἀνθρώπων, συμπεριλαμβανομένων συχνὰ κι ἐκείνων τῶν χριστιανῶν, δὲν ἔχουν καμία σχέση μὲ τὸν Θεὸ καὶ εἶναι βέβαιο ὅτι ἡ ἐκπλήρωσή τους δὲν ἔχει ἐπίσης καμία σχέση μὲ τὸν ναὸ καὶ τὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν πολλὲς ἐλπίδες γιὰ πολλὰ πράγματα, ζοῦν μὲ αὐτὲς καὶ πεθαίνουν μαζί τους. Ὁ Συμεὼν καὶ ἡ Ἄννα δείχνουν μὲ τὴ ζωή τους πὼς ἐκπληρώνονται οἱ ἐλπίδες τῶν ἀνθρώπων.
Τὸ πρῶτο ποὺ μᾶς δείχνουν εἶναι ὅτι οἱ ἐλπίδες τῶν ἀνθρώπων δὲν γίνεται νὰ ἀφοροῦν μελλοντικὰ ἀγαθὰ ποὺ θὰ πάρουν χρόνια, ἐνδεχομένως καὶ μιὰ ζωή, ἂν ποτὲ ἐκπληρωθοῦν. Ὁ Συμεὼν καὶ ἡ Ἄννα μᾶς λένε σήμερα ὅτι ὅλες οἱ μικρότερες ἢ μεγαλύτερες ἐλπίδες μας γιὰ τὴ ζωή μας, τὴν οἰκογένειά μας, τὸν τόπο μας, ἐκπληρώνονται καὶ ἀποκτοῦν ἕνα αἰσιόδοξο καὶ καινούργιο περιεχόμενο, μέσα στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, μέσα στὴ λατρεία της, στὰ μυστήρια καὶ κατ’ ἐξοχὴν στὴ μετοχὴ τοῦ μυστηρίου τῆς Εὐχαριστίας. Μαθαίνουμε ἀπὸ τὴν παράδοσή μας ὅτι στὴν Εὐχαριστία ὄχι μόνο γεννιέται, ἀλλὰ καὶ ἐκπληρώνεται ἡ εὐχαριστιακὴ ἐλπίδα, δηλαδή, ἡ ἐλπίδα γιὰ τὴν ἁγιότητα, τὴν εἰρήνη, τὴ χαρὰ καὶ τὴν ἀρετὴ ποὺ ἀπαιτεῖται γιὰ τὴν εὐμενῆ κρίση τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ πῶς γίνεται καὶ ἡ Εὐχαριστία σημαίνει ἐκπλήρωση ἐλπίδων;
Μὲ τὴ μετοχὴ στὴν Εὐχαριστία ὁ ἄνθρωπος μεταβάλλεται καὶ γίνεται ὅπως τὸν θέλει ὁ Θεός, ἑνώνεται μὲ τὸν συνάνθρωπο καὶ ὁμοιάζει μὲ τὸν Θεό. Δὲν ὑπάρχει ἀνθρώπινη ἐλπίδα ποὺ νὰ μὴν συνδέεται μὲ αὐτὰ τὰ δῶρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ἐλπίζει σὲ μιὰ αὐθεντικὴ ζωή, μιὰ ζωὴ στὴν ὁποία θὰ εἶναι ὁ ἑαυτός του, ἐλπίζει σὲ μιὰ ζωὴ μὲ πετυχημένες καὶ γεμάτη ἀγάπη ἀνθρώπινες σχέσεις καὶ οἰκογένειες καὶ ἐλπίζει νὰ εἶναι δυνατός, ἰσχυρὸς καὶ πλούσιος ὥστε νὰ καταφέρει ὅσα παλαιότερα πίστευε ὅτι τὰ κατάφερνε ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ στὴ ζωή του. Ἡ μετοχὴ στὴν Εὐχαριστία καθιστᾶ ὅλες αὐτὲς τὶς δωρεὲς τοῦ Θεοῦ ἕνα διαρκὲς παρόν, ἀφήνοντας γιὰ τὸ μέλλον μόνο τὴν ἐμπειρία τῆς πληρότητάς τους. Ὁ δίκαιος καὶ ἡ προφήτιδα δὲν ἐλπίζουν σὲ μελλοντικὰ ἀγαθά, δὲν ὑπομένουν μιὰ ἀσκητικὴ ζωῆς προσευχῆς καὶ νηστείας γιὰ νὰ ἀπολαύσουν κάποια ἀγαθὰ στὸ μέλλον. Τὸ μόνο ποὺ ἐπιδιώκουν εἶναι ἡ ἐκπλήρωση τῆς ἐλπίδας νὰ δοῦν τὸν Σωτῆρα καὶ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου.
Κάτι ἄλλο ποὺ μαθαίνουμε ἀπὸ τὴν ἱστορία τοῦ δίκαιου Συμεὼν καὶ τῆς προφήτιδας Ἄννας εἶναι ὅτι οἱ ἐλπίδες τῶν ἀνθρώπων ἐκπληρώνονται μέσα στὴν Ἐκκλησία, στὸν ναό. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ἔχει ξεχάσει αὐτὴ τὴν ἀλήθεια καὶ ἔχει τὴν ἐντύπωση ὅτι οἱ ὑποθέσεις τῶν ἀνθρώπων μπορεῖ νὰ ἔχουν πολὺ καλὴ ἐξέλιξη χωρὶς νὰ τὶς ἐντάξουν μέσα στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, στὰ μυστήριά της, τὴ βάπτιση, τὸν γάμο, τὴ θεία Λειτουργία. Μάλιστα κάποιοι φθάνουν νὰ πιστεύουν ὅτι κανεὶς μπορεῖ νὰ ζεῖ κατὰ κάποιο τρόπο χριστιανικά, ὅπως δηλαδὴ θέλει ὁ Θεός, χωρὶς ἀπαραίτητα νὰ μετέχει στὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ ἢ ἀκόμα καὶ νὰ πιστεύει στὸν ἀληθινὸ Θεό. Σύμφωνα μὲ μιὰ τέτοια πεποίθηση, οἱ χριστιανικὲς ἰδέες καὶ ἡ ἔμπνευση ἀπὸ τὰ ἐκπληκτικὰ γεγονότα τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ μποροῦν νὰ ἀνακαινίσουν τὶς ἀνθρώπινες ζωὲς καὶ τὸν κόσμο ὁλόκληρο καὶ μάλιστα χωρὶς τὴν πίστη καὶ τὴν ἀγάπη στὸν Θεὸ. Καὶ ὅταν συμβαίνει νὰ ἀναφέρεται κανεὶς στὸν Θεό, αὐτὴ ἡ ἀναφορὰ ἔχει τὴ μορφὴ τῆς ἱκεσίας, τῶν αἰτημάτων ποὺ οἱ ἄνθρωποι θέλουν νὰ ἐκπληρωθοῦν κατὰ τὸν δικό τους τρόπο. Μὲ ἄλλα λόγια, ὅλο καὶ σπανιότερα οἱ ἄνθρωποι ἀναζητοῦν τὴν ἐκπλήρωση τῶν ἐλπίδων τους στὸν ναὸ καὶ ἀπὸ τὸν Θεό, ἀγνοῶντας τὴ σημερινὴ ἑορτὴ καὶ τὸ παράδειγμα τοῦ Συμεὼν καὶ τῆς Ἄννας.
Οἱ δύο αὐτοὶ πρωταγωνιστὲς τῆς ἱστορίας τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου πηγαίνουν στὸν ναό, εἶναι στὸν ναὸ καὶ ἐκεῖ μαθαίνουν ὅτι οἱ ἐλπίδες τῶν ἀνθρώπων ἐκπληρώνονται ὅταν ὁ ἄνθρωπος εὐχαριστεῖ καὶ δοξολογεῖ τὸν Θεὸ ὅταν ἀκόμα δὲν εἶναι ὁρατὰ τὰ ἔργα τῆς ἐκπλήρωσης. Ὁ δίκαιος Συμεὼν παίρνει στὰ χέρια του τὸν Χριστὸ βρέφος σαράντα ἡμερῶν καὶ δοξολογεῖ τὸν Θεό. Δὲν περιμένει νὰ δεῖ, ὅπως λέμε, ἀποτελέσματα. Εἶναι βέβαιος ὅτι αὐτὰ θὰ ὑπάρξουν, ἀλλὰ ὁ ἴδιος νιώθει ὅτι οἱ ἐλπίδες του ἔχουν ἐκπληρωθεῖ καὶ δηλώνει ἕτοιμος νὰ ἀποχωρήσει ἀπὸ τὸν κόσμο. Στὸ ἴδιο μῆκος κύματος καὶ ἡ προφήτιδα Ἄννα, συναντάει τὸν Χριστὸ καὶ δοξολογεῖ τὸν Θεό, κηρύττοντας τὰ εὐχάριστα νέα σὲ ὅλους ἐκείνους ποὺ περίμεναν τὴ λύτρωσή τους. Ὅσοι ἐπιμένουν μόνο στὰ αἰτήματά τους δὲν θὰ μπορέσουν νὰ δοῦν τὴν ἐκπλήρωση τῶν ἐλπίδων τους. Θὰ μείνουν μὲ τὴν ἐλπίδα τους γιὰ μιὰ μετὰ θάνατον ζωὴ ἀφήνοντας νὰ περάσει ἀνεκμετάλλευτη ἡ δυνατότητα μιᾶς ζωῆς μέσα στὸν ναὸ τοῦ Θεοῦ.
Γιορτάζουμε τὴν Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου, τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Χριστὸς πῆγε γιὰ πρώτη φορὰ στὸν οἶκο του, στὸ σπίτι του. Φαίνεται νὰ κάνει ὅ,τι κάνει γιατὶ τὸ λέει ὁ νόμος, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα εἰσέρχεται στὸν ναὸ καὶ ἀποκαλύπτει σὲ ὅλους ἐμᾶς τὸν τόπο τῆς φανέρωσής του. Ἐμεῖς συνηθίζουμε νὰ πηγαίνουμε στὸν ναὸ γιατὶ εἴμαστε ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας. Ἀλλὰ εἶναι σημαντικὸ νὰ πηγαίνουμε στὸν ναὸ κατὰ τὸν τρόπο τοῦ δίκαιου Συμεὼν καὶ τῆς προφήτιδας Ἄννας ὥστε νὰ δοῦμε κι ἐμεῖς τὸν Θεὸ καὶ νὰ ζήσουμε τὴν ἐκπλήρωση τῶν ἐλπίδων μας.