Από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνει κανείς, όταν θελήσει να ξεκινήσει την εν Χριστώ ζωή είναι το πόσο σημαντικό είναι να πηγαίνει στην εκκλησία την Κυριακή. Πόσοι όμως από μας έχουμε προβληματιστεί, γιατί αυτό έχει τόση σημασία; Κάποιες απλές πρώτες απαντήσεις που θα έδινε ο κάθε πιστός θα ήταν: «Για να προσευχηθούμε», «για να ευχαριστήσουμε τον Θεό», «για να Τον παρακαλέσουμε να μας προστατεύει» κ.λ.π. Αυτές οι απαντήσεις όμως, γεννούν άλλες ερωτήσεις: «Γιατί πρέπει να πάω την Κυριακή και όχι κάποια άλλη μέρα που μπορώ;», «Δεν μπορώ να Τον παρακαλέσω ή να Τον ευχαριστήσω από το σπίτι μου;»
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η εκκλησία μας ακολουθεί το βυζαντινό ωράριο, όσον αφορά τις λατρευτικές της ακολουθίες. Σύμφωνα με αυτό, το εικοσιτετράωρο ξεκινά από το απόγευμα, με την δύση του ηλίου- εσπέρας. Έτσι εξηγείται ότι, όταν εορτάζει ένας άγιος, π.χ. ο Απ. Ανδρέας στις 30 Νοεμβρίου, η πρώτη ακολουθία για την τιμή του Αγίου γίνεται το απόγευμα (εσπέρας) της 29ης Νοεμβρίου. Για την εκκλησία (και το βυζαντινό εικοσιτετράωρο) η μέρα τιμής αρχίζει από τον εσπερινό της 29ηςΝοεμβρίου και τελειώνει την εννάτη ώρα (δηλαδή γύρω στις 3:00 μ.μ.) της επομένης.
Έχοντας αυτό υπόψη, για να καταλάβουμε, γιατί την Κυριακή πάμε εκκλησία, πρέπει να ξεκινήσουμε την μελέτη μας από το Σάββατο εσπέρας. Βέβαια το Σάββατο είναι μια πολύ «δύσκολη» μέρα. Πολλοί και πολλά διεκδικούν αυτή την μέρα και ειδικά το εσπέρας αυτής της μέρας. Είναι η ομάδα στο γήπεδο που περιμένει την υποστήριξη μας, είναι οι άλλες ομάδες «μας» που αναμένουν στην τηλεόραση την τηλεθέαση μας, είναι η παρέα που περιμένει στον απογευματινό καφέ, λίγο πιο αργά είναι οι φίλοι στην μπυραρία, είναι τα γενέθλια του φίλου μας στο club, είναι το νέο έργο στον κινηματογράφο, είναι η πολυαναμενόμενη πρεμιέρα της θεατρικής παράστασης, είναι η σπάνια συναυλία του αγαπημένου μας τραγουδιστή, είναι , είναι … Και μαζί με αυτά όλα, τα τελευταία περίπου 2000 χρόνια κάθε Σάββατο, κάθε Σάββατο, παίζει και μια καμπάνα μονότονα, πεισματικά, σχεδόν ενοχλητικά «τω Σαββάτω εσπέρας».
Επιχειρώντας να ανοίξουμε το κύριο βιβλίο της εκκλησίας μας (ονομάζεται «Παρακλητική»), από το οποίο ψάλλεται η ακολουθία «τω Σαββάτω εσπέρας» βλέπουμε ότι τα τροπάρια διαλαλούν την εορτή της Ανάστασης του Χριστού. Αρκετά από αυτά είναι τα ίδια ακριβώς τροπάρια που ψάλλουμε την Διακαινήσιμο Εβδομάδα, την εβδομάδα του Πάσχα. Με άλλα λόγια το εσπέρας του Σαββάτου αρχίζει η εορτή της Ανάστασης του Χριστού, ένα είδος συνέχειας του Πάσχα. Η εορτή ολοκληρώνεται την επαύριον, στην Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία. Και το επόμενο Σάββατο; Και πάλι η Ανάσταση του Χριστού! Και πάλιν και πολλάκις. Είναι αξιοσημείωτη η εμμονή του τυπικού της Εκκλησίας μας, η οποία διατάσσει ότι ακόμα και άλλες πολύ μεγάλες εορτές (π.χ. Κοίμηση της Παναγίας, Ευαγγελισμός της Παναγίας, Μνήμη Αγίων Αποστόλων, κ.λ.π) να συνεορτάζονται με την Ανάσταση του Χριστού, όταν συμπέσουν να εορτάζονται ημέρα Κυριακή. Οι μόνες περιπτώσεις που η εορτή της Ανάστασης του Χριστού δεν εορτάζεται την Κυριακή, είναι μόνο όταν συμπέσει άλλη Δεσποτική εορτή (π.χ. Χριστούγεννα, Θεοφάνεια, Πεντηκοστή, Μεταμόρφωση, Κυριακή των Βαΐων κ.λ.π). Είναι ξεκάθαρο ότι αυτό είναι σπάνιο στη διάρκεια του έτους. Η τύπικη διάταξη της εκκλησίας (αυτό που καθορίζει τι , πως και με ποια σειρά, λέμε αυτά που ψάλλονται στον ναό) κρύβει πίσω δογματικές αλήθειες που κανονικά έπρεπε να επηρεάζουν την ζωή μας.
Γιατί τόση εμμονή με την Ανάσταση; Γιατί τόση επανάληψη; Την εορτάσαμε το Πάσχα, ολόκληρη Μεγάλη Τεσσαρακοστή την περιμέναμε, σαράντα μέρες μετά την Κυριακή του Πάσχα την επαναλαμβάναμε κάθε μέρα. Δεν αρκεί; Και γιατί ακόμα και όταν υπάρχουν άλλες εορτές την Κυριακή να πρέπει να εορτάζουμε ξανά και ξανά την Ανάσταση και μάλιστα σε προτεραιότητα από οποιαδήποτε άλλη εορτή.
Την απάντηση θα την βρούμε τω Σαββάτω εσπέρας (και στην συνέχεια στον Όρθρο της Κυριακής). Τα τροπάρια ανακεφαλαιώνουν το σχέδιο της Θείας Οικονομίας. Η πτώση του ανθρώπου, η εν συνεχεία υποδούλωση του στην αμαρτία, η επικράτηση του διαβόλου μέσω της αμαρτίας, η ενανθρώπηση του Θεού Λόγου, το μυστήριο του σταυρού και τελικά η Ανάσταση. Και από την Ανάσταση και μετά, η διόρθωση όλων των προσυμβεβηκότων κακών και η ολοκλήρωση του αρχικού σχεδίου του Θεού με την τοποθέτηση του ανθρώπου (εν προσώπω του Χριστού) εκ δεξιών του Θεού Πατρός και κατά συνέπεια την Θέωση του. Τα τροπάρια του εσπερινού μιλούν για μια γιορτή που επηρεάζει ολόκληρο το σύμπαν:
Εὐφράνθητε οὐρανοί, σαλπίσατε τὰ θεμέλια τῆς γῆς, βοήσατε τὰ ὄρη εὐφροσύνην· ἰδοὺ γὰρ ὁ Ἐμμανουὴλ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν, τῷ Σταυρῷ προσήλωσε, καὶ ζωὴν ὁ διδούς, θάνατον ἐνέκρωσε, τὸν Ἀδὰμ ἀναστήσας, ὡς φιλάνθρωπος. (Εσπερινός Σαββάτου Ήχος α΄)
Η εκκλησία μας έρχεται εν μέσω χιλιάδων και εκατομμυρίων γεγονότων που συμβαίνουν κάθε στιγμή, κάθε μέρα , κάθε εβδομάδα σε όλο τον πλανήτη, να μας θυμίσει ότι όλα αυτά τα γεγονότα (τα οποία και ελκύουν και προκαλούν την προσοχή μας , την έγνοια μας , την ταραχή μας , το άγχος μας, την κατάπληξη μας , την χαρά μας, την ευχαρίστηση μας, την οδύνη μας κ.λ.π. ) είναι απλώς ασήμαντες λεπτομέρειες ενός πολύ σημαντικού άξονα γεγονότων, που διέπει την πορεία του σύμπαντος: των γεγονότων της Θείας Οικονομίας. Μόνο τότε, όλα αυτά τα γεγονότα φεύγουν από την ασημαντότητα που τα διακρίνει η εξαφάνιση τους μέσα στο άπειρο του χρόνου, όταν μπορούν να υπερβούν το πέρας, τον χρόνο, τον θάνατο και να αποκτήσουν αιώνια διάσταση. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν υπερβούν τον θάνατο. Τω Σαββάτω εσπέρας λοιπόν, πρέπει να παρουσιαστεί ξανά και ξανά το πρώτο παράδειγμα στο οποίο νικήθηκε οριστικά ο θάνατος στην ανθρώπινη ιστορία. Και αυτό δεν είναι άλλο από την ανάσταση του Χριστού.
Οι τα πάντα καλά διαταξάμενοι Θείοι Απόστολοι και οι διάδοχοι τους Άγιοι Πατέρες, αυτοί που ανά τους αιώνες σιγά σιγά καθόρισαν την τυπική διάταξη της εκκλησίας, βίωσαν την Ανάσταση του Χριστού στις αληθινές της διαστάσεις. Αρχίζοντας από τον Απ. Παύλο που διακήρυξε ότι «εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, ματαία ἡ πίστις ὑμῶν·», όλη η παράδοση της εκκλησίας μας καταδεικνύει ότι όλα τα θεία γεγονότα που προηγήθηκαν πριν την Ανάσταση αποσκοπούσαν σε αυτήν. Και όλα τα θεία γεγονότα που ακολούθησαν, οφείλονταν σε αυτήν. Για να μιλήσουμε με μαθηματικούς όρους, η Ανάσταση του Χριστού ήταν το κατ΄εξοχήν σημείο καμπής της ιστορίας, όπου όλα ανανοηματοδοτήθηκαν με αναφορά πλέον την νίκη του ανθρώπου επί του θανάτου. Για να είμαστε όμως πιο ακριβείς, όλα έχουν την δυνατότητα να ανανοηματοδοτηθούν. Είναι επιλογή του ανθρώπου, όλων ημών προσωπικά, να αντιμετωπίσουμε τα γεγονότα της ζωής μας (ευχάριστα και δυσάρεστα, ευφρόσυνα και οδυνηρά, σπουδαία και αδιάφορα) είτε ως σημαντικά προαπαιτούμενα με φόντο την αιώνια ζωή που κερδήθηκε από την Ανάσταση του Χριστού, είτε να τα ζήσουμε ως περιστατικά που αποζητούν να αυξήσουν απλώς το ισοζύγιο μιας εφήμερης ηδονής έναντι μιας αναπόδραστης οδύνης που αναγκαστικά συνοδεύει την ζωή αυτή, μέχρι την στιγμή που ο θάνατος θα διαλύσει σαν καπνό κάθε πλεόνασμα ηδονής που ενδεχομένως έχουμε συγκεντρώσει.
Την ίδια ώρα που στην εκκλησία , τω Σαββάτω εσπέρας, υπενθυμίζονται τα πιο συνταρακτικά γεγονότα που άλλαξαν την πορεία του ανθρώπου, αυτά που μπορούν να αλλάξουν την ζωή μας, να την κάνουν να έχει νόημα που υπερβαίνει το θάνατο, οι πιο πολλοί άνθρωποι, οι πιο πολλοί εξ ημών, αναλώνονται και αγωνιούν και χαίρονται για πραγματικά ασήμαντα πράγματα (την νίκη ή την ήττα σε ένα ποδοσφαιρικό αγώνα, τα πολιτικά κουτσομπολιά, το τι έκανε ή είπε ο/η τάδε γνωστή ηθοποιός/τραγουδίστρια κ.λ.π). Δεν θέλουμε κατ΄ουδένα τρόπο να υπονοήσουμε, ότι όλη η ζωή μας πρέπει να είναι μέσα στην εκκλησία με ύμνους και προσευχές. «Οὐ πάντες χωροῦσι τὸν λόγον τοῦτον». Αλλά πρέπει να ξέρουμε πως ό,τι κάνουμε και λέμε είναι μια έμπρακτη επιλογή – σαφής δήλωση χρήσης της ελευθερίας μας – για το τι πραγματικά αγαπούμε, τι πραγματικά μας ευχαριστεί, σε τι πραγματικά θέλουμε να αφιερώνουμε τον χρόνο μας. Και όσο πιο συχνά και σταθερά κάνουμε αυτές τις επιλογές μας, τόσο πιο πολύ ο Θεός τις σέβεται και ανάλογα εισέρχεται ή αποσύρεται από την ζωή μας.
Η εκκλησία του Θεού ως γνήσια μητέρα ενδιαφέρεται για τα ουσιώδη και τα μένοντα, όταν πρόκειται για το μέλλον των παιδιών της. Όπως μια μητέρα βλέπει τα παιδιά της να βγαίνουν και να χαίρονται σε εφήμερες διασκεδάσεις, αλλά αυτή δεν περιορίζεται να τα ενισχύει στην «χαρούμενη» αυτή ζωή, διότι ξέρει ότι δεν μπορεί αυτό να διαρκέσει πολύ. Αγωνίζεται για κάτι πιο μόνιμο, και ουσιαστικό. Προσπαθεί να τα εφοδιάσει με σπουδές, γνώσεις και δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να ζήσουν αξιοπρεπώς και επαρκώς σε όλη τους τη ζωή. Κατ΄ αναλογία, η εκκλησία, μας βλέπει να αναλωνόμαστε σε χίλιες δυό ασχολίες, δικαιολογημένες και αδικαιολόγητες. Ξεκινώντας από την εργασία μας και όλες τις ανάγκες που αυτή επιβάλλει, προχωρώντας σε άλλες κοινωνικές , οικογενειακές υποχρεώσεις και επεκτεινόμενοι σε άλλες ψυχαγωγικές – καλλιτεχνικές κατευθύνσεις αναλώνουμε όλο τον χρόνο μας χωρίς να σκεφτόμαστε ότι όλα αυτά, μόνο τότε έχουν ουσιαστική σημασία, όταν μπορούν να έχουν αντίκρισμα στην ζωή μετά τον θάνατο. Και ακριβώς στο σημείο αυτό έρχεται η γνησία μητέρα μας, η εκκλησία, κάθε Σαββάτω εσπέρας να μας θυμίσει ότι όλα τα καλά και τα κακά, τα μικρά και τα μεγάλα, τα λυπηρά και τα αγχωτικά που μας συνόδεψαν όλη την βδομάδα, όχι μόνο μπορούν να έχουν ουσιαστικό αντίκρισμα, αλλά και αυτό το αντίκρισμα να είναι θετικό για μας. Η μάχη με τον θάνατο δόθηκε από άλλον για μας, η νίκη κερδήθηκε με πόνο άλλου στο όνομα μας.
Ποιος από μας, όταν έχει στενό φίλο ή συγγενή κάποιο σπουδαίο πρόσωπο σε μια θέση εξουσίας, δεν νιώθει σιγουριά ότι σε μια στιγμή ανάγκης (που έχει σχέση με την θέση του φίλου του) δεν θα έχει κάποιο πλεονέκτημα, ή έστω κάποιο στήριγμα; Η εκκλησία κάθε Σαββάτω εσπέρας μας παρουσιάζει τον θεάνθρωπο Χριστό να θριαμβεύει (για μας) με ένα σχέδιο μεγάλης σοφίας εναντίον του διαβόλου και του θανάτου που προκλήθηκε δια της αμαρτίας.
«Ζωοδότα Χριστέ, ἑκουσίως Πάθος ὑποστὰς διὰ θνητούς, ἐν
ᾍδῃ δὲ κατελθὼν ὡς δυνατός, τοὺς ἐκεῖ τὴν ἔλευσιν
μένοντας τὴν σήν, ἀφαρπάσας ὡς ἐκ χειρὸς κραταιοῦ,
Παράδεισον ἀνθ’ ᾍδου, οἰκεῖν δεδώρησαι·»
(Εσπερινός Σαββάτου Ήχος β΄)
Δηλαδή «Ζωοδότα Χριστέ, Ἐσύ πού ὑπέστης θεληματικά πάθος γιά χάρη
τῶν θνητῶν, καί κατέβηκες στόν ᾅδη ὡς δυνατός, καί ἅρπαξες
σάν ἀπό τά χέρια τοῦ ἰσχυροῦ (τοῦ θανάτου), αὐτούς πού
περίμεναν ἐκεῖ τόν ἐρχομό σου, ἔδωσες σ’ αὐτούς ὡς δῶρο τό
νά κατοικοῦν στόν παράδεισο ἀντί τοῦ ᾅδη·»
Όταν κάποιος υφίσταται πάθος για κάποιους άλλους, σίγουρα τους αγαπά. Όταν μπορεί και κατεβαίνει στον ισχυρό Άδη και απελευθερώνει όλους τους κρατούμενους και τους χαρίζει την διαμονή στον παράδεισο αντί του Άδου, σίγουρα είναι πολύ δυνατός.
«Ὦ Δέσποτα τῶν ἁπάντων, ἀκατάληπτε Ποιητὰ οὐρανοῦ καὶ γῆς, διὰ Σταυροῦ παθών, ἐμοὶ ἀπάθειαν ἐπήγασας, ταφὴν δὲ καταδεξάμενος, καὶ ἀναστὰς ἐν δόξῃ, συνανέστησας τὸν Ἀδὰμ χειρὶ παντοδυνάμῳ» (Εσπερινός Σαββάτου Ήχος πλ δ΄)
Δηλαδή
Ὦ Κύριε τῶν ἁπάντων, ἀκατανόητε Δημιουργέ τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς, μέ τό Σταυρό πάσχοντας πήγασες γιά μένα ἀπάθεια· καί ἀφοῦ καταδέχθηκες, ταφή καί ἀναστήθηκες ἔνδοξα, ἀνέστησες μαζί σου τόν Ἀδάμ μέ τό παντοδύναμο χέρι σου.
Όταν κάποιος μπορεί με τρόπο ακατάληπτο , να πάσχει ο ίδιος και το πάθος του να προκαλεί απάθεια σε άλλους , να πεθαίνει ο ίδιος και ο θάνατος και η ταφή του να προκαλεί ανάσταση σε άλλους, τότε δεν είναι απλώς παντοδύναμος αλλά και πάνσοφος. Το σχέδιο Του προφανώς δεν είναι ανθρώπινο, διότι έπρεπε να ξεγελάσει τον αρχέκακο όφη, τον διάβολο, και με τρόπο που σεβόταν απόλυτα την ανθρώπινη ελευθερία να δώσει σε όσους επιλέξουν την δυνατότητα μετοχής στο θρίαμβο Του.
Κάθε Σάββατο η εκκλησία μας θυμίζει όλα αυτά τα μεγάλα και θαυμαστά που ο Χριστός μας, κατόρθωσε για χάρη μας. Δεν μπορούσαν οι Άγιοι Πατέρες να διανοηθούν ότι θα περάσουμε μια εβδομάδα μέσα από τον σάλο των βιωτικών φροντίδων, μέσα από την κακία του κόσμου τούτου, χωρίς η εκκλησία να μας θυμίσει ότι έχουμε δίπλα μας τον πιο δυνατό, τον πιο σοφό, και οπωσδήποτε ένα βοηθό που όχι απλώς μας αγαπά, αλλά θυσιάζεται σταυρούμενος για μας. Όταν νικιέται ο θάνατος, τότε όλα μπορούν να λυθούν. Ο Χριστός μας όχι μόνο γνωρίζει την λύση όλων των προβλημάτων , αλλά μπορεί να την υλοποιήσει για μας. Και μάλιστα μια λύση ειδικά για τον καθένα μας, διότι μας γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον. Και επιπρόσθετα γνωρίζει ποια είναι η πιο συμφέρουσα λύση για μας. Και τέλος, όλα αυτά τα κάνει, διότι μας αγαπά πραγματικά και όχι διότι περιμένει κάτι από μας. Ποιος άνθρωπος, ποια ανθρώπινη οργάνωση θα μπορούσε να έχει πιο «Θαυμαστό Σύμβουλο;» Ένα πάνσοφο, παντογνώστη, παντοδύναμο σύμβουλο που το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι καθαρά το δικό μας συμφέρον, διότι μας αγαπά παράφορα, μέχρι σταυρού και ταφής. Το μόνο που χρειάζεται είναι την άδεια να εισέλθει στη ζωή μας και την εμπιστοσύνη μας. Το πρόβλημα με τις λύσεις που θέλει κάποτε να μας προσφέρει αυτός ο Θεός, είναι ότι έρχονται σε σύγκρουση με κάποια πάθη μας, τα οποία διεκδικούν την θέση τους στην ψυχή μας. Αυτά είναι τα βασικά εμπόδια του Χριστού. Τα πάθη διεκδικούν την εφήμερη ηδονή του εαυτού μας, ο Χριστός μας προσφέρει λύσεις ζωής αιωνίου, λύσεις που μπορούν και υπερβαίνουν τον θάνατο. Διαλέγουμε και παίρνουμε.
Ο εσπερινός του Σαββάτου έρχεται κάθε βδομάδα να μας υπομνήσει ποιος είναι ο Χριστός για μας, τι έπαθε και τι κατόρθωσε για μας, τι έχει να προσφέρει σε μας μόλις του δώσουμε την άδεια, μόλις του ανοίξουμε την καρδιά μας με εμπιστοσύνη. Μας υπομιμνήσκει με τιμιότητα τον Σταυρό και την Ανάσταση. Δεν υπόσχεται την χαρά της Ανάστασης χωρίς την μετοχή στον Σταυρό. Όσο περισσότερο μετέχουμε στον σταυρό, τόσο και νιώθουμε την Ανάσταση πιο ζωντανή μπροστά μας. Όμως, όπως είπαμε στην αρχή, το Σάββατο είναι η μέρα που πολλοί και πολλά διεκδικούν από μας. Δεν πρέπει να θεωρήσουμε την εκκλησία ακόμα ένα διεκδικητή του Σαββάτου μας. Εμείς πρέπει να διεκδικήσουμε το Σάββατο για μας από όλους και όλα τα άλλα. Η εκκλησία δεν χρειάζεται το Σάββατο μας, εμείς χρειαζόμαστε το δικό της Σάββατο. Η μετοχή στην χαρά της Ανάστασης δεν είναι ένα απροϋπόθετο γεγονός που συμβαίνει μπροστά μας, όπως η νίκη της ομάδας μας στο γήπεδο, ή μια θεατρική παράσταση . Αν θέλουμε να καταλάβουμε γιατί πάμε εκκλησία την Κυριακή, πρέπει να θυσιάσουμε κάποια πράγματα, πρέπει να κοπιάσουμε, όχι για να ικανοποιήσουμε τον Θεό, αλλά για να φανερώσουμε εμπράκτως τι είναι αυτό που πραγματικά θέλουμε. Όπως είπαμε είναι θέμα απόδειξης της ελεύθερης μας επιλογής.
«Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν· ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει». Κάποια πράγματα δεν είναι συμβατά. Δεν θα μπούμε στο σημείο αυτό σε συνταγές τύπου «πρέπει να κάνουμε έτσι», «δεν πρέπει να πηγαίνουμε εκεί». Ο καθένας, όταν σταθεί με τιμιότητα μπροστά στον καθρέπτη της συνειδήσεως και ειδικά αν ζητήσει και την φώτιση του Θεού, θα ξέρει ποια πράγματα που κάνει το Σάββατο πρέπει να υποχωρήσουν και ποια πράγματα πρέπει να αυξηθούν, αν θέλει να νιώθει όλο και περισσότερο, τον λόγο που «Πεφώτισται τὰ σύμπαντα, τῇ ἀναστάσει σου Κύριε, καὶ ὁ Παράδεισος πάλιν ἠνέῳκται» (Εσπερινός Σαββάτου Ήχος γ΄). Μπορεί ο κάθε χριστιανός δια της καλοπροαίρετης εμπειρίας («Γεύσασθε και ίδετε»), να καταλάβει πότε μια συγκεκριμένη επιλογή του Σαββάτου συνέβαλε στην πραγματική μετοχή του στο Κυριακάτικό Αναστάσιμο πανηγύρι, και πότε περιόρισε την επίσκεψη του στον ναό σε μια ψυχολογική αίσθηση αυτάρκειας επιτέλεσης ενός καθήκοντος, που απλώς «εγγυάται» τον Θεό βοηθό σε όλα τα προβλήματα της βδομάδας. Ακόμα πιο ξεκάθαρα, μπορεί ο κάθε άνθρωπος (αν θέλει) να κατανοήσει πότε συγκεκριμένες επιλογές του Σαββάτου δεν τον αφήσαν να ακούσει ή να νιώσει ούτε πέντε λέξεις από όσα τελεσιουργούνταν μέσα στον ναό, ή τον «ανάγκασαν» να βρεθεί στον ναό μερικά λεπτά πριν το τέλος του Αναστάσιμου τραπεζιού.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι χρειαζόμαστε και την Ανάσταση και τον Αναστάντα Χριστό, και ότι όπως σε όλες τις κοσμικές περιστάσεις, εκδηλώσεις και γεγονότα, η συνάντηση μας μαζί Του, χρειάζεται κάποια προετοιμασία. Ειδικά, αν συνειδητοποιούμε Ποιον θα συναντήσουμε. Τω Σαββάτω εσπέρας η εκκλησία μας προσφέρει αυτή την προετοιμασία. ‘Οσοι πιστοί προσέλθετε…
Μιχάλης Χριστοφορίδης
Εκπαιδευτικός